دلمه یه غذای شرقی که در مناطق بالکان، آسیای مرکزی، آسیا جنوبی و روسیه پخت میشه و مورد استفاده قرار میگیره.
برای پایه اون از سبزیجاتی مثل فلفل دلمه ای، پیاز، گوجه، بادنجان و کدو و از برگ مثل برگ انگور و کلم استفاده میکنند. به دلمه‌های با برگ انگور (مو) و کلم "سرما" هم میگن ولی اصولا همون "دلمه" یا "یپرک دلمه" نمیده میشه. دلمه با گوشت و بدون گوشت پخت میشه، و با گوشت اون اصولا گرم سرو میشه. و گاهی هم با سٔس تخم مرغ و لیمو یا با سٔس ماست و سیر. بدون گوشت برعکس اصولا سرد سرو میشه.
در ایتالیا هم سبزیجات پر شده معروف هستند و بهشون : "ریپینی" میگن که یعنی "پر شده" دلمه مصدر فعل ترکی، دلمکِ . و یعنی "یه چیز پر شده" این دستور خیلی کلاسیک خونهٔ ما نیست! ولی خیلی خوش طعم و مخصوصا اگر از گوجه فرنگی خوشمزه و پر گوشت استفاده کنید مطمئنا طعم دیگه به غذاتون میده، موارد دیگه هم روغن زیتون خوب و سبزیجات تازه است، من از سبزیجات خشک استفاده کردم ولی باز هم عالی شد، اگر میتونید از سبزی تازه استفاده کنید که چه بهتر.
چی می‌خوایم (برای ۲ الی ۳ نفر)
برای مواد داخل دلمه : .گوشت چرخ کرده گوساله به مقدار لازم .مقداری لپه (نصف فنجون) .برنج سفید (یک فنجون) .سبزیجات خشک یا تازه : تره، گیشنیز، جعفری، ترخون و مقدار کمی نعناع .ادویه: پودر زیره ۱ قاشق چای خوری، پودر گیشنیز نصف قاشق چای خوری، چیلی قرمز به اندازهٔ دلخواه، نمک، فلفل سیاه، زرچوبه سر قاشق چای خوری. .نصف پیاز سفید .یک حبه سیر .روغن زیتون
برای دلمه: .فلفل دلمی ۲ تا .گوجهٔ بزرگ ۲ تا .یک کنسرو گوجهٔ پوست کنده شده با سٔس .و یک قاشق چای خوری سر پر رب گوجه .سیر یک حبه .نمک، فلفل سیاه
.لپه رو برای حد اکثر ۱ ساعت توی آب سرد بگذارید این کمک میکنه لپه‌ها نرم بشوند. میتونید همین کار رو با برنج هم بکنید.
.پیاز رو توی روغن تفت بدید تا نزدیک به طلای بشه، بعد یک حبه سیر رو رنده کنید و اضافه کنید، بلافاصله گوشت رو اضافه کنید و با کمک قاشق چوبی گوشت رو خورد کنید و هم بزنید، تا وقتی گوشت نپخته مقداری نمک، فلفل سیاه بزنید و در کنار اون توی روغن و پیاز ادویه هارو تفت بدید و کم کم به گوشت اضافه کنید. بگذارید گوشت کاملا قهوه ای و پخته بشه، نزدیک به سرخ شدن.
.توی یک قابلمه کوچیک، آب و نمک رو جوش بیارید و برنج رو برای ۵ تا ۱۰ دقیقه نیم پز کنید، نباید برنج نرم بشه، چون بعد توی دلمه له میشه. .برنج و لپه رو آب کش کنید. .لپه رو اضافه کنید، سبزیجات تازه یا (خشک) خورد شده رو به مخلوط گوشت اضافه کنید و تفت بدید. .بچشید، میتونید کمی آب لیمو اضافه کنید (دلخواه) .بعد هم هیچی در آخر برنج رو اضافه میکنی و خیلی آروم هم میزنید که برنج له نشه.
سر فلفل‌ها و گوجه هارو بریده و توی اون‌ها رو خالی کنید، داخل گوجه هارو نگاه دارید تا بعد ازش برای سٔس استفاده کنید. .توی یک قابلمه کوچیک مقداری روغن زیتون ریخته و یک حبه سیر رو کمی تفت میدید، کنسرو گوجه، یک قاشق چایخوری رب و اضافه گوجه‌های دلمه رو بهش اضافه می‌کنید، نمک و فلفل سیاه میزنید و روی شعلهٔ متوسط میزارید مقدار کمی آب جوش اضافه می‌کنید تا کمی جوش بخوره .بعد سبزیجات رو از مایه دلمه پر می‌کنید، کمی روغن زیتون روش میریرزید و از سٔس گوجهٔ تو قابلمه هم روشون اضافه می‌کنید، .من از چند تا خلال برای بستن دلمه‌ها استفاده کردم. و بعد دلمه هارو داخل قابلمه میزارید. .سٔس گوجهٔ توی قابلمه نباید خیلی رقیق یا زیاد باشه باید حدود یک سومِ ارتفاع دلمه هارو بگیره تا جای که با بخار ایجاد شدهٔ توی قابلمه دلمه‌ها بپزه ولی له نشه، و رنگشو از دست نده. .در قابلمه رو خوب ببندید و اون رو روی شعلهٔ ملایم تا وقتی مواد داخل دلمه بپزه نگه دارید. .دلمه رو با انواع نون و ماست و شاید کمی آبلیمو بشه سرو کرد. مطمئنا ماست جواب میده :)
اگر به همین شکل این دلمه رو با سویا یا حتا بدون گوشت و سویا درست کنید، میشه دلمهٔ گیاهی
